Składkę zdrowotną obniża się do wysokości zaliczki podatkowej, w sytuacji, gdy przewyższa ona poziom wspomnianej zaliczki. Tak stanowi art. 83 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. W sytuacji wypłacania w ramach tego samego miesiąca przykładowo wynagrodzenia zasadniczego oraz nagrody jubileuszowej i/lub zasiłku chorobowego, gdzie składka na ubezpieczenie zdrowotne jest naliczana wyłącznie od płacy zasadniczej, natomiast zaliczka podatkowa od wszystkich ww. składników przychodu, obniżenie składki do wysokości podatku może odnosić się jedynie do przychodu wchodzącego do podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Powyższe wynika z uchwały Sądu Najwyższego z 2 lutego 2016 r. (sygn. akt III UZP 18/15), w której wyjaśniono, że jeśli w danym miesiącu zatrudniony otrzymuje zarówno należności wchodzące do podstawy składki na ubezpieczenie zdrowotne jak i wyłączone z tej podstawy, wówczas składka zdrowotna podlega obniżeniu do wysokości zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych w tej części, którą oblicza się od przychodu stanowiącego podstawę wymiaru przedmiotowej składki.
Obniżenia składki zdrowotnej do wysokości zaliczki na podatek, przy wypłacaniu należności z różnych źródeł, dokonujemy w następujący sposób:
KROK 1. Wyznaczamy podstawę wymiaru składek społecznych i wyliczamy kwotę finansowanych przez zatrudnioną osobę składek na ubezpieczenie: emerytalne, rentowe i chorobowe.
KROK 2. Ustalamy podstawę zaliczki podatkowej (zaokrągloną do pełnych złotych), uwzględniając w niej wyłącznie przychody, od których nalicza się składkę zdrowotną.
KROK 3. Kalkulujemy kwotę zaliczki na podatek od przychodu objętego ubezpieczeniem zdrowotnym.
KROK 4. Jeżeli obliczony podatek wynosi zero, to składkę zdrowotną obniżamy do zera.
KROK 5. Jeśli wyliczony podatek jest większy od zera, wówczas wyznaczamy podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne.
KROK 6. Obliczamy 9% podstawy wymiaru składki zdrowotnej i porównujemy otrzymany wynik z kwotą zaliczki podatkowej, skalkulowanej w kroku 4. Jeśli uzyskana składka zdrowotna jest wyższa niż ww. zaliczka, wówczas składkę obniżamy do wysokości tej zaliczki.
Przykład
Zakład pracy wypłacił pracownikowi w styczniu:
- wynagrodzenie zasadnicze – 600 zł brutto,
- nagrodę jubileuszową zwolnioną z ozusowania – 2440 zł brutto,
- zasiłek chorobowy – 1220 zł brutto.
Uwzględniając fakt, iż jest on uprawniony do kosztów uzyskania przychodu w wysokości 111,25 zł oraz kwoty zmniejszającej zaliczkę podatkową (46,33 zł), rozliczenie jego styczniowych należności powinno wyglądać jak poniżej:
- wyliczenie składki zdrowotnej:
| L.p. | Wyszczególnienie | Wartości w zł |
| 1 | wynagrodzenie za pracę | 600,00 |
| 2 | podstawa składki na ubezpieczenie społeczne (poz. 1) | 600,00 |
| 3 | składka na ubezpieczenie emerytalne (poz. 2 x 9,76%) | 58,56 |
| 4 | składka na ubezpieczenie rentowe (poz. 2 x 1,5%) | 9,00 |
| 5 | składka na ubezpieczenie chorobowe (poz. 2 x 2,45%) | 14,70 |
| 6 | suma składek na ubezpieczenie społeczne (poz. 3 + poz. 4 + poz. 5) | 82,26 |
| 7 | koszty uzyskania przychodu | 111,25 |
| 8 | podstawa obliczenia zaliczki na podatek po zaokrągleniu do pełnego złotego (poz. 1 – poz. 6 – poz. 7 ) | 406,00 |
| 9 | zaliczka na podatek [(poz. 8 x 18%) – 46,33] | 26,75 |
| 10 | podstawa składki na ubezpieczenie zdrowotne (poz. 2 – poz. 6) | 517,74 |
| 11 | składka na ubezpieczenie zdrowotne w pełnej wysokości (poz. 10 x 9%) | 46,60 |
| 12 | składka zdrowotna obniżona do wysokości zaliczki na podatek (trzeba ją obniżyć gdyż przewyższa wartość zaliczki podatkowej) | 26,75 |
| 13 | składka zdrowotna odliczona od podatku (poz. 12) | 26,75 |
- ustalenie kwoty netto na liście płac uwzględniającej wszystkie styczniowe świadczenia:
| L.p. | Wyszczególnienie | Wartości w zł |
| 1 | wynagrodzenie za pracę | 600,00 |
| 2 | nagroda jubileuszowa + zasiłek chorobowy (2440 zł + 1220 zł) | 3660,00 |
| 3 | podstawa składek na ub. społeczne (poz. 1) | 600,00 |
| 4 | składka na ub. emerytalne (poz. 3 x 9,76%) | 58,56 |
| 5 | składka na ub. rentowe (poz. 3 x 1,5%) | 9,00 |
| 6 | składka na ub. chorobowe (poz. 3 x 2,45%) | 14,70 |
| 7 | suma składek na ub. społeczne (poz. 4 + poz. 5 + poz. 6) | 82,26 |
| 8 | koszty uzyskania przychodu | 111,25 |
| 9 | podstawa obliczenia zaliczki na podatek po zaokrągleniu do pełnych zł (poz. 1 + poz. 2 – poz. 7 – poz. 8 ) | 4066,00 |
| 10 | kwota zmniejszająca miesięczną zaliczkę podatkową | 46,33 |
| 11 | zaliczka na podatek [(poz. 9 x 18%) – poz. 10] | 685,55 |
| 12 | podstawa składki na ub. zdrowotne (poz. 1 – poz. 7) | 517,74 |
| 13 | składka zdrowotna obniżona do wysokości zaliczki na podatek w tej części, którą oblicza się od przychodu stanowiącego podstawę wymiaru przedmiotowej składki | 26,75 |
| 14 | składka zdrowotna do odliczenia od podatku | 26,75 |
| 15 | zaliczka na podatek do przekazania na rachunek urzędu skarbowego po zaokrągleniu do pełnych zł (poz. 11 – poz. 14) | 659,00 |
| 16 | kwota do wypłaty (poz. 1 + poz. 2 – poz. 7 – poz. 13 – poz. 15) | 3491,99 |
Warto wiedzieć